ارزیابی تحمل به خشکی انتهایی در ارقام بهاره و پاییزه کلزا

به منظور ارزیابی ارقام کلزا در شرایط تنش خشکی انتهایی، آزمایشی در دو سال (84-1383 و 85-1384) به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در کرج اجرا شد. در این پژوهش، آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل آبیاری معمول (80 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a) و تنش خشکی به صورت قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی و رقم کلزا به عنوان عامل فرعی در 12 سطح شامل licord، okapi، slm046، rgs003، hyola420، option500، orient، opera، hyola401، زرفام، طلایه و ساریگل بودند. نتایج حاصل نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه و عملکرد روغن و افزایش شاخص برداشت گردید، در حالی که تأثیر معنی‎داری بر میزان روغن دانه نداشت. ارقام کلزا از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی، تفاوت معنی داری با هم داشتند. ارقام زرفام و slm046 در شرایط آبیاری معمول به ترتیب با میانگین 3771 و 3727 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش خشکی به ترتیب با میانگین 2705 و 2663 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را داشتند و براساس شاخص تحمل به تنش (sti) به عنوان متحمل ترین ارقام در شرایط تنش، شناخته شدند. این دو رقم از نظر عملکرد روغن نیز در هر دو تیمار آبیاری، بالاترین میزان صفت یاد شده را به خود اختصاص دادند. براساس نتایج این آزمایش می‎توان ارقام زرفام و slm046 را با ثبات تولید قابل قبول در شرایط معمول و نیز شرایط تنش بعد از خورجین‎دهی معرفی نمود.